تلفن (خط ویژه):

🩸 دیابت نوع ۱

  • ۱ نمایش

🩸 دیابت نوع ۱

🩸 دیابت نوع ۱

Type 1 Diabetes Mellitus

📘 معرفی بیماری

دیابت نوع ۱ یک بیماری خودایمنی مزمن است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلول‌های بتای پانکراس حمله کرده و آن‌ها را تخریب می‌کند. در نتیجه، تولید انسولین به‌طور کامل یا تقریباً کامل متوقف می‌شود و بیمار نیازمند دریافت انسولین خارجی برای ادامه زندگی است.

🌍 شیوع و اهمیت

  • حدود ۵ تا ۱۰٪ کل موارد دیابت را شامل می‌شود.
  • معمولاً در کودکان، نوجوانان و جوانان تشخیص داده می‌شود، اما می‌تواند در هر سنی رخ دهد.
  • اهمیت بالینی : بدون درمان، دیابت نوع ۱ به سرعت منجر به کتواسیدوز دیابتی (DKA)  و مرگ می‌شود.

⚠️ نشانه‌ها و علائم

  • پرادراری  (Polyuria) .
  • پرنوشی  (Polydipsia) .
  • پرخوری (Polyphagia) .
  • کاهش وزن ناگهانی.
  • خستگی شدید.
  • تاری دید.
  • در موارد شدید: کتواسیدوز دیابتی (تهوع، استفراغ، درد شکم، تنفس کاسمال، بوی استون در نفس).

🩺 توضیح بالینی بیماری

در دیابت نوع ۱، تخریب خودایمنی سلول‌های بتا باعث کاهش یا فقدان کامل انسولین می‌شود. نبود انسولین منجر به:

  • افزایش گلوکز خون (هایپرگلیسمی).
  • تجزیه چربی‌ها و تولید کتون‌ها → کتواسیدوز دیابتی.
  • تجزیه پروتئین‌ها → کاهش وزن و ضعف عضلانی .  این بیماری نیازمند درمان مادام‌العمر با انسولین است.

🔬 علت‌های اصلی

  • عوامل ژنتیکی (HLA-DR3  و  HLA-DR4) .
  • عوامل محیطی (عفونت‌های ویروسی مانند Coxsackievirus).
  • پاسخ‌های خودایمنی (وجود آنتی‌بادی علیه سلول‌های بتا).

🛡️ راه‌های پیشگیری

  • پیشگیری کامل ممکن نیست زیرا بیماری خودایمنی است.
  • پایش افراد پرخطر (سابقه خانوادگی مثبت).
  • تحقیقات در حال بررسی واکسن‌ها و روش‌های تعدیل ایمنی هستند، اما هنوز درمان پیشگیرانه قطعی وجود ندارد.

🔬 آزمایش‌ها و تشخیص

آزمایش

یافته‌ها

FBS  (قند ناشتا)

≥126 mg/dL

HbA1c

≥6.5%

OGTT

≥200 mg/dL پس از 2 ساعت

آنتی‌بادی‌ها

Anti-GAD ، ICA ، IAA  مثبت

C-peptide

کاهش یا فقدان (نشان‌دهنده فقدان انسولین درون‌زا)

💊 درمان

  • انسولین  :  تنها درمان قطعی، به‌صورت تزریقی یا پمپ انسولین.
  • پایش قند خون :  با گلوکومتر یا دستگاه‌های  CGM .
  • رژیم غذایی :  تنظیم کربوهیدرات‌ها و وعده‌های غذایی.
  • ورزش منظم :  با پایش دقیق قند خون.
  • آموزش بیمار:   شناخت علائم هیپوگلیسمی و هایپرگلیسمی.

⚠️ عوارض و آینده بیماری

  • کتواسیدوز دیابتی  (DKA) .
  • هیپوگلیسمی ناشی از انسولین.
  • عوارض مزمن مشابه دیابت نوع ۲:
    • رتینوپاتی دیابتی.
    • نفروپاتی دیابتی.
    • نوروپاتی دیابتی.
    • بیماری‌های قلبی - عروقی.
  • پیش‌آگهی: با درمان مناسب و پایش دقیق، بیماران می‌توانند زندگی طبیعی داشته باشند.

📚 منابع علمی

  • Mayo Clinic – Type 1 Diabetes
  • UpToDate Clinical Database
  • WHO Diabetes Guidelines