🌬️ عفونت حاد تنفسی فوقانی (URI)
Upper Respiratory Tract Infection
📘 توضیح کلی
عفونتهای حاد تنفسی فوقانی (URI) گروهی از بیماریهای شایع هستند که شامل سرماخوردگی، فارنژیت، سینوزیت و لارنژیت میشوند. این عفونتها معمولاً توسط ویروسها ایجاد میشوند و با علائم خفیف تا متوسط مانند گلودرد، آبریزش بینی، سرفه و تب خفیف همراه هستند. URI معمولاً خودمحدودشونده است اما در برخی موارد میتواند به عفونتهای شدیدتر مانند ذاتالریه منجر شود.
🌍 همهگیرشناسی
- شایعترین بیماری عفونی در جهان.
- بزرگسالان بهطور متوسط ۲ تا ۴ بار در سال دچارURI میشوند.
- کودکان ممکن است تا ۸ بار در سال مبتلا شوند.
- در ایران ، URI یکی از علل اصلی مراجعه به پزشک عمومی و غیبت از مدرسه یا کار است.
⚠️ علائم بالینی
- گلودرد.
- آبریزش بینی و گرفتگی بینی.
- عطسه.
- سرفه خشک یا خلطدار.
- تب خفیف.
- سردرد و بدندرد.
- در کودکان: بیقراری، کاهش اشتها.
🧪 علتهای بروز بیماری
- ویروسها : رینوویروس، کروناویروسهای فصلی، آدنوویروس، ویروس آنفلوآنزا.
- باکتریها : کمتر شایع، اما میتوانند باعث فارنژیت استرپتوکوکی یا سینوزیت شوند.
- عوامل خطر: تماس نزدیک با افراد بیمار، حضور در محیطهای شلوغ، سیستم ایمنی ضعیف.
🛡️ راههای پیشگیری
- شستوشوی مرتب دستها.
- اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار.
- استفاده از ماسک در محیطهای شلوغ یا فصلهای اپیدمی.
- واکسیناسیون علیه آنفلوآنزا.
- تقویت سیستم ایمنی با تغذیه سالم و خواب کافی.
🔬 نحوه تشخیص بیماری و آزمایش های تشخیصی
|
نوع آزمایش |
کاربرد |
|
معاینه بالینی |
تشخیص بر اساس علائم و معاینه |
|
آزمایش سریع استرپتوکوک |
در موارد گلودرد شدید برای افتراق عفونت باکتریایی |
|
آزمایش خون |
در موارد شدید یا مشکوک به عفونت باکتریایی |
|
تصویربرداری (سینوسها) |
در موارد سینوزیت مزمن یا مقاوم |
💊 درمان بیماری
- درمان حمایتی:
- استراحت کافی.
- مصرف مایعات فراوان.
- استفاده از مسکنها و ضدتبها (استامینوفن، ایبوپروفن).
- اسپری سالین بینی برای کاهش گرفتگی.
- آنتیبیوتیکها : فقط در موارد عفونت باکتریایی تأییدشده (مثل فارنژیت استرپتوکوکی).
- داروهای ضدویروس : در موارد خاص مانند آنفلوآنزا (اوسلتامیویر).
⚠️ عوارض و پیشآگهی
- سینوزیت یا اوتیت میانی.
- تشدید آسم یا COPD .
- در موارد نادر: پیشرفت به ذاتالریه.
- پیشآگهی: اغلب خودمحدودشونده و بهبود طی ۷ تا ۱۰ روز.
📚 منابع اطلاعاتی
- CDC – Common Cold
- Mayo Clinic – Upper Respiratory Infection
- UpToDate Clinical Database