نام آزمایش : C3 (کمپلمان جزء 3 )
(Complement Component 3)
توضیح کلی آزمایش
آزمایش C3 برای اندازهگیری غلظت جزء سوم کمپلمان در خون انجام میشود. C3 یکی از اجزای مرکزی مسیر کلاسیک و جایگزین کمپلمان است و نقش مهمی در پاسخ ایمنی، التهاب و حذف عوامل بیماریزا دارد.
کاربردهای بالینی آزمایش
- بررسی بیماریهای خودایمنی مانند لوپوس
- بررسی التهاب مزمن یا فعال
- بررسی نقصهای مادرزادی کمپلمان
- پایش فعالیت بیماریهای کلیوی مانند گلومرولونفریت
- بررسی عفونتهای مکرر یا غیرمعمول
- بررسی واسکولیت یا بیماریهای روماتیسمی
فیزیولوژی و مکانیسم آزمایش
C3 در کبد تولید میشود و در مسیر فعالسازی کمپلمان نقش کلیدی دارد. در بیماریهای خودایمنی یا عفونتهای شدید، C3 مصرف میشود و سطح آن کاهش مییابد. در برخی شرایط التهابی یا عفونتهای حاد، سطح آن ممکن است افزایش یابد.
علائم بالینی مرتبط با کاهش غلظت C3 در خون
- راش پروانهای یا علائم لوپوس
- ادم یا پروتئینوری در بیماریهای کلیوی
- تب، درد مفاصل یا ضعف عمومی
- عفونتهای مکرر باکتریایی
- علائم واسکولیت یا التهاب عروقی
- علائم گلومرولونفریت یا نفریت لوپوسی
آزمایشهای مکمل
- C4 و CH50 برای بررسی کامل مسیر کمپلمان
- ANA و Anti-dsDNA برای بررسی لوپوس
- بررسی عملکرد کلیوی Cr, BUN و پروتئین ادرار
- CBC و ESR برای بررسی التهاب
- بررسی سطح C1 Inhibitor در موارد آنژیوادم
- بررسی ایمونوگلوبولینها و آنتیبادیهای خاص
- آزمایش های روماتولوژی در موارد مشکوک به بیماریهای خودایمنی
ضرورت تشخیص زودهنگام
تشخیص زودهنگام کاهش C3 میتواند به شناسایی بیماریهای خودایمنی یا نقص ایمنی کمک کند و از آسیب کلیوی، التهاب مزمن، یا عفونتهای خطرناک جلوگیری کند.
عوارض تشخیص دیرهنگام
- آسیب کلیوی یا نارسایی مزمن
- پیشرفت بیماریهای خودایمنی
- عفونتهای مکرر و مقاوم
- بستریهای مکرر یا طولانیمدت
- کاهش کیفیت زندگی
- نیاز به درمانهای ایمونولوژیک شدید
عواملی که باعث کاهش غلظت C3 در خون میشوند
- لوپوس یا بیماریهای خودایمنی
- گلومرولونفریت فعال
- واسکولیت یا التهاب سیستمیک
- نقص مادرزادی در مسیر کمپلمان
- مصرف کمپلمان در عفونتهای شدید
عواملی که باعث افزایش غلظت C3 در خون میشوند
- التهاب حاد یا عفونت باکتریایی
- مصرف داروهای ضدالتهاب
- بارداری یا شرایط فیزیولوژیک خاص
- بیماریهای مزمن با التهاب خفیف
- خطای آزمایشگاهی یا نمونهگیری پس از درمان
منابع
- UpToDate
- Lab Tests Online
- Mayo Clinic
- PubMed
- CDC Guidelines on Autoimmune Disease
- Harrison’s Principles of Internal Medicine
- Journal of Clinical Immunology
- WHO Immunodeficiency Surveillance
- American College of Rheumatology