بیماری التهابی روده

🍽️ بیماری التهابی روده

Inflammatory Bowel Disease(IBD)

📘 توضیح کلی

بیماری التهابی روده (IBD) اصطلاحی است برای گروهی از بیماری‌های مزمن که باعث التهاب دستگاه گوارش می‌شوند. دو نوع اصلی آن عبارتند از:

کولیت اولسراتیو (Ulcerative Colitis) : التهاب و زخم در مخاط روده بزرگ و راست‌روده.
بیماری کرون (Crohn’s Disease) : التهاب مزمن که می‌تواند هر بخش از دستگاه گوارش را درگیر کند، از دهان تا مقعد.

IBD یک بیماری خودایمنی و مزمن است که معمولاً با دوره‌های عود و خاموشی همراه بوده و نیازمند درمان طولانی‌مدت و پایش دقیق است.

🌍 همه‌گیرشناسی

بیش از ۶ میلیون نفر در جهان مبتلا به IBD هستند.
شیوع بیشتر در کشورهای توسعه‌یافته، اما در حال افزایش در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران.
شروع بیماری معمولاً در سنین جوانی (۱۵ تا ۳۵ سالگی).
شیوع تقریباً برابر در زنان و مردان.

⚠️ علائم بالینی

🧪 علت‌های بروز بیماری

🛡️ راه‌های پیشگیری

پیشگیری کامل ممکن نیست، اما می‌توان خطر را کاهش داد :
- اجتناب از سیگار.
- رژیم غذایی سالم و متعادل.
- مدیریت استرس.
- پایش افراد پرخطر (سابقه خانوادگی).

🔬 نحوه تشخیص بیماری و آزمایش های تشخیصی

نوع آزمایش	کاربرد
کولونوسکوپی	مشاهده مستقیم التهاب و زخم‌ها، نمونه‌برداری
آندوسکوپی	بررسی بخش‌های فوقانی دستگاه گوارش
آزمایش خون	بررسی کم‌خونی و مارکرهای التهابی (CRP, ESR)
آزمایش مدفوع	بررسی خون مخفی و کالپروتکتین
تصویربرداری (CT/MRI Enterography)	بررسی ضایعات و فیستول‌ها در بیماری کرون

💊 درمان بیماری

داروها:
- آمینوسالیسیلات‌ها (Mesalamine) .
- کورتیکواستروئیدها برای کنترل حملات حاد.
- داروهای سرکوب‌کننده ایمنی (Azathioprine, Methotrexate) .
- بیولوژیک‌ها Anti-TNF) مانند (Infliximab .
روش‌های جراحی:
- برداشتن بخش‌های آسیب‌دیده روده در موارد شدید یا مقاوم.
مراقبت حمایتی:
- رژیم غذایی مناسب.
- مکمل‌های آهن ، ویتامین D و ویتامین B12 در صورت کمبود.

⚠️ عوارض و پیش‌آگهی

خونریزی شدید.
انسداد روده.
فیستول و آبسه.
افزایش خطر سرطان کولون در کولیت اولسراتیو طولانی‌مدت.
پیش‌آگهی: بیماری مزمن است اما با درمان مناسب قابل کنترل بوده و کیفیت زندگی بهبود می‌یابد.

📚 منابع اطلاعاتی