😷 عفونت استرپتوکوکی گلو
Streptococcal Pharyngitis
📘 توضیح کلی
عفونت استرپتوکوکی گلو نوعی التهاب گلو است که توسط باکتری استرپتوکوک گروه A ایجاد میشود. این بیماری با گلودرد شدید، تب، و گاهی لکههای سفید روی لوزهها همراه است. برخلاف سرماخوردگی که معمولاً ویروسی است، این نوع گلودرد منشأ باکتریایی دارد و نیازمند درمان با آنتیبیوتیک است.
عفونت استرپتوکوکی بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده میشود، اما بزرگسالان نیز ممکن است مبتلا شوند. تشخیص دقیق آن اهمیت دارد، زیرا در صورت عدم درمان میتواند منجر به عوارضی مانند تب روماتیسمی یا التهاب کلیه شود. انتقال بیماری از طریق تماس نزدیک، قطرات تنفسی و سطوح آلوده صورت میگیرد.
🌍 همهگیرشناسی
- شایعترین علت گلودرد باکتریایی در کودکان ۵ تا ۱۵ ساله
- شیوع بیشتر در فصلهای سرد سال (پاییز و زمستان)
- انتقال سریع در محیطهای بسته مانند مدارس و مهدکودکها
- بزرگسالان کمتر مبتلا میشوند، اما ناقل بیماری هستند
⚠️ علائم بالینی
- گلودرد شدید و ناگهانی
- تب بالا (اغلب بالای ۳۸.۵ درجه)
- درد هنگام بلع
- لکههای سفید یا چرکی روی لوزهها
- تورم و حساسیت غدد لنفاوی گردن
- بوی بد دهان
- گاهی تهوع، درد شکم یا استفراغ (بهویژه در کودکان)
- عدم وجود علائم سرماخوردگی مثل عطسه یا آبریزش بینی (کمک به افتراق)
🧪 علتهای بروز بیماری
عامل اصلی این بیماری باکتری «استرپتوکوکوس پیوژنز» از گروه A است. این باکتری از طریق:
- قطرات تنفسی هنگام عطسه یا سرفه
- تماس با بزاق یا اشیای آلوده
- تماس مستقیم با فرد بیمار یا ناقل
منتقل میشود. دوره نهفتگی بیماری ۲ تا ۵ روز است.
🛡️ راههای پیشگیری
- شستوشوی مرتب دستها با آب و صابون
- اجتناب از استفاده مشترک از ظروف ، حوله یا وسایل شخصی
- ضدعفونی کردن سطوح در محیطهای عمومی
- آموزش کودکان برای رعایت بهداشت فردی
- درمان سریع افراد مبتلا برای کاهش انتقال
- در صورت ابتلا ، ماندن در خانه تا ۲۴ ساعت پس از شروع آنتیبیوتیک
🔬 نحوه تشخیص بیماری و آزمایش های تشخیصی
تشخیص بر اساس علائم بالینی و آزمایشهای زیر انجام میشود:
|
نوع آزمایش |
کاربرد |
|
آزمایش سریع آنتیژن استرپتوکوک |
شناسایی سریع باکتری در نمونه گلو ؛ نتیجه در چند دقیقه |
|
کشت گلو |
دقیقترین روش ؛ نمونهبرداری از گلو و بررسی رشد باکتری در آزمایشگاه |
|
CBC |
بررسی تعداد گلبولهای سفید برای افتراق از عفونت ویروسی |
|
CRP |
شاخص التهاب؛ در عفونت باکتریایی افزایش مییابد |
در موارد مشکوک یا منفی بودن آزمایش سریع ، کشت گلو توصیه میشود.
💊 درمان بیماری
درمان اصلی:
- آنتیبیوتیکهای خوراکی مانند پنیسیلین ، آموکسیسیلین یا آزیترومایسین
- دوره درمان معمولاً ۱۰ روز است
- مصرف کامل دارو حتی در صورت بهبود علائم ضروری است
درمان حمایتی:
- مصرف مایعات گرم
- قرص مکیدنی ضد التهاب
- استراحت کافی
- داروهای تببر مانند استامینوفن یا ایبوپروفن
عوارض در صورت عدم درمان:
- تب روماتیسمی (آسیب قلبی)
- گلومرولونفریت (التهاب کلیه)
- گسترش عفونت به گوش یا سینوسها
📚 منابع اطلاعاتی
- CDC – Strep Throat
- Mayo Clinic – Streptococcal Pharyngitis
- UpToDate Clinical Database