نام آزمایش : Factor VIII Assay

توضیح کلی

فاکتور VIII یکی از پروتئین‌های کلیدی در مسیر انعقادی خون است که به‌صورت فعال در کمپلکس تناز (Tenase Complex) شرکت می‌کند و نقش حیاتی در تبدیل فاکتور X به فرم فعال آن دارد. این فاکتور توسط سلول‌های اندوتلیال تولید می‌شود و برای عملکرد صحیح نیازمند اتصال به فاکتور Von Willebrand است که آن را در گردش خون پایدار نگه می‌دارد. آزمایش Factor VIII Assay  برای اندازه‌گیری سطح فعالیت این فاکتور در پلاسما انجام می‌شود و در تشخیص اختلالات خونریزی‌دهنده مانند هموفیلی A اهمیت دارد.

کاربردهای بالینی

• تشخیص هموفیلی A (کمبود یا نقص عملکرد فاکتور VIII)
• افتراق بین هموفیلی A و سایر اختلالات انعقادی مانند هموفیلی B یا بیماری Von Willebrand
• پایش درمان با فاکتور VIII در بیماران هموفیلی
• بررسی وجود آنتی‌بادی‌های مهارکننده فاکتور VIII در بیماران مقاوم به درمان
• ارزیابی خونریزی‌های غیرطبیعی در بیماران با سابقه خانوادگی یا علائم بالینی
• بررسی قبل از جراحی در بیماران مشکوک به اختلالات انعقادی
• پایش بیماران تحت درمان با ایمونوتراپی یا محصولات مشتق‌شده از پلاسما

فیزیولوژی و نقش فاکتور VIII

فاکتور VIII به‌صورت غیر فعال در پلاسما وجود دارد و پس از فعال‌سازی توسط ترومبین، به فرم VIIIa تبدیل می‌شود. این فرم فعال در کمپلکس تناز با فاکتور IXa و کلسیم و فسفولیپیدها همکاری می‌کند تا فاکتور X را فعال کند. این فرآیند منجر به تولید ترومبین و تشکیل فیبرین برای انعقاد خون می‌شود.

در هموفیلی A، کمبود یا نقص عملکرد فاکتور VIII منجر به اختلال در این مسیر و خونریزی‌های شدید می‌شود. شدت بیماری بسته به سطح فعالیت فاکتور VIII طبقه‌بندی می‌شود:

•  شدید: 1%
• متوسط: 1 تا 5 %
• خفیف:  5 تا40 %

علائم بالینی مرتبط با اختلالات فاکتور VIII

در بیماران مبتلا به هموفیلی  A : 

• خونریزی‌های خودبه‌خود یا پس از ضربه‌های خفیف
• همارتروز (خونریزی داخل مفصل)
• خونریزی عضلانی یا زیرجلدی
• خونریزی طولانی پس از جراحی یا کشیدن دندان
• هماتوم‌های بزرگ
• خونریزی مغزی در موارد شدید
• در کودکان، کبودی‌های مکرر و تأخیر در توقف خونریزی بند ناف

در بیماران با آنتی‌بادی مهارکننده:

• کاهش پاسخ به درمان با فاکتور VIII
• خونریزی‌های مقاوم به درمان
• نیاز به درمان با بای‌پس‌کننده‌ها مانند فاکتور VIIa فعال یا FEIBA

آزمایش‌های مکمل

• APTT (Activated Partial Thromboplastin Time) :  معمولاً طولانی در هموفیلی A
• PT (Prothrombin Time) :  معمولاً نرمال
• سطح فاکتور IX برای افتراق با هموفیلی B
• سطح Von Willebrand Factor برای افتراق با بیماری Von Willebrand
• آزمایش Bethesda  برای بررسی آنتی‌بادی‌های مهارکننده
• CBC  برای بررسی آنمی ناشی از خونریزی
• تصویربرداری مفاصل در موارد همارتروز مزمن
• بررسی ژنتیکی برای شناسایی موتاسیون‌های عامل هموفیلی  A

ضرورت تشخیص زودهنگام

تشخیص زودهنگام هموفیلی A می‌تواند از بروز خونریزی‌های شدید، آسیب مفصلی دائمی، و ناتوانی حرکتی جلوگیری کند. درمان زودهنگام با فاکتور VIII یا محصولات نوترکیب می‌تواند کیفیت زندگی بیمار را به‌طور قابل توجهی بهبود بخشد. در نوزادان با سابقه خانوادگی، غربالگری زودهنگام حیاتی است.

عوارض تشخیص دیرهنگام

• خونریزی‌های شدید و تهدیدکننده حیات
• آسیب دائمی به مفاصل و عضلات
• ناتوانی حرکتی و درد مزمن
• نیاز به جراحی‌های پیچیده برای تخلیه هماتوم‌ها
• افزایش خطر خونریزی مغزی
• کاهش کیفیت زندگی
• درگیری روانی و اجتماعی به‌ویژه در کودکان و نوجوانان

عوامل افزایش‌دهنده سطح فاکتور VIII

• التهاب حاد یا مزمن
• بارداری
• مصرف استروژن یا قرص‌های ضدبارداری
• استرس فیزیولوژیک
• بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا چاقی
• سندرم نفروتیک
• افزایش سن

افزایش سطح فاکتور VIII ممکن است با افزایش خطر ترومبوز همراه باشد، به‌ویژه در بیماران با سابقه خانوادگی یا سایر عوامل خطر.

عوامل کاهش‌دهنده سطح فاکتور VIII

• هموفیلی A ارثی یا اکتسابی
• بیماری Von Willebrand نوع ۲N
• وجود آنتی‌بادی‌های مهارکننده
• بیماری‌های کبدی شدید
• مصرف داروهای ضدانعقاد خاص
• درمان با ایمونوتراپی در برخی سرطان‌ها
• نارسایی کلیوی شدید

منابع

• UpToDate
• Lab Tests Online
• Mayo Clinic
• PubMed
• World Federation of Hemophilia Guidelines
• American Society of Hematology
• Harrison’s Principles of Internal Medicine
• British Journal of Haematology

نام آزمایش : Factor VIII Assay

توضیح کلی

فاکتور VIII یکی از پروتئین‌های کلیدی در مسیر انعقادی خون است که به‌صورت فعال در کمپلکس تناز (Tenase Complex) شرکت می‌کند و نقش حیاتی در تبدیل فاکتور X به فرم فعال آن دارد. این فاکتور توسط سلول‌های اندوتلیال تولید می‌شود و برای عملکرد صحیح نیازمند اتصال به فاکتور Von Willebrand است که آن را در گردش خون پایدار نگه می‌دارد. آزمایش Factor VIII Assay  برای اندازه‌گیری سطح فعالیت این فاکتور در پلاسما انجام می‌شود و در تشخیص اختلالات خونریزی‌دهنده مانند هموفیلی A اهمیت دارد.

کاربردهای بالینی

• تشخیص هموفیلی A (کمبود یا نقص عملکرد فاکتور VIII)
• افتراق بین هموفیلی A و سایر اختلالات انعقادی مانند هموفیلی B یا بیماری Von Willebrand
• پایش درمان با فاکتور VIII در بیماران هموفیلی
• بررسی وجود آنتی‌بادی‌های مهارکننده فاکتور VIII در بیماران مقاوم به درمان
• ارزیابی خونریزی‌های غیرطبیعی در بیماران با سابقه خانوادگی یا علائم بالینی
• بررسی قبل از جراحی در بیماران مشکوک به اختلالات انعقادی
• پایش بیماران تحت درمان با ایمونوتراپی یا محصولات مشتق‌شده از پلاسما

فیزیولوژی و نقش فاکتور VIII

فاکتور VIII به‌صورت غیر فعال در پلاسما وجود دارد و پس از فعال‌سازی توسط ترومبین، به فرم VIIIa تبدیل می‌شود. این فرم فعال در کمپلکس تناز با فاکتور IXa و کلسیم و فسفولیپیدها همکاری می‌کند تا فاکتور X را فعال کند. این فرآیند منجر به تولید ترومبین و تشکیل فیبرین برای انعقاد خون می‌شود.

در هموفیلی A، کمبود یا نقص عملکرد فاکتور VIII منجر به اختلال در این مسیر و خونریزی‌های شدید می‌شود. شدت بیماری بسته به سطح فعالیت فاکتور VIII طبقه‌بندی می‌شود:

•  شدید: 1%
• متوسط: 1 تا 5 %
• خفیف:  5 تا40 %

علائم بالینی مرتبط با اختلالات فاکتور VIII

در بیماران مبتلا به هموفیلی  A : 

• خونریزی‌های خودبه‌خود یا پس از ضربه‌های خفیف
• همارتروز (خونریزی داخل مفصل)
• خونریزی عضلانی یا زیرجلدی
• خونریزی طولانی پس از جراحی یا کشیدن دندان
• هماتوم‌های بزرگ
• خونریزی مغزی در موارد شدید
• در کودکان، کبودی‌های مکرر و تأخیر در توقف خونریزی بند ناف

در بیماران با آنتی‌بادی مهارکننده:

• کاهش پاسخ به درمان با فاکتور VIII
• خونریزی‌های مقاوم به درمان
• نیاز به درمان با بای‌پس‌کننده‌ها مانند فاکتور VIIa فعال یا FEIBA

آزمایش‌های مکمل

• APTT (Activated Partial Thromboplastin Time) :  معمولاً طولانی در هموفیلی A
• PT (Prothrombin Time) :  معمولاً نرمال
• سطح فاکتور IX برای افتراق با هموفیلی B
• سطح Von Willebrand Factor برای افتراق با بیماری Von Willebrand
• آزمایش Bethesda  برای بررسی آنتی‌بادی‌های مهارکننده
• CBC  برای بررسی آنمی ناشی از خونریزی
• تصویربرداری مفاصل در موارد همارتروز مزمن
• بررسی ژنتیکی برای شناسایی موتاسیون‌های عامل هموفیلی  A

ضرورت تشخیص زودهنگام

تشخیص زودهنگام هموفیلی A می‌تواند از بروز خونریزی‌های شدید، آسیب مفصلی دائمی، و ناتوانی حرکتی جلوگیری کند. درمان زودهنگام با فاکتور VIII یا محصولات نوترکیب می‌تواند کیفیت زندگی بیمار را به‌طور قابل توجهی بهبود بخشد. در نوزادان با سابقه خانوادگی، غربالگری زودهنگام حیاتی است.

عوارض تشخیص دیرهنگام

• خونریزی‌های شدید و تهدیدکننده حیات
• آسیب دائمی به مفاصل و عضلات
• ناتوانی حرکتی و درد مزمن
• نیاز به جراحی‌های پیچیده برای تخلیه هماتوم‌ها
• افزایش خطر خونریزی مغزی
• کاهش کیفیت زندگی
• درگیری روانی و اجتماعی به‌ویژه در کودکان و نوجوانان

عوامل افزایش‌دهنده سطح فاکتور VIII

• التهاب حاد یا مزمن
• بارداری
• مصرف استروژن یا قرص‌های ضدبارداری
• استرس فیزیولوژیک
• بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا چاقی
• سندرم نفروتیک
• افزایش سن

افزایش سطح فاکتور VIII ممکن است با افزایش خطر ترومبوز همراه باشد، به‌ویژه در بیماران با سابقه خانوادگی یا سایر عوامل خطر.

عوامل کاهش‌دهنده سطح فاکتور VIII

• هموفیلی A ارثی یا اکتسابی
• بیماری Von Willebrand نوع ۲N
• وجود آنتی‌بادی‌های مهارکننده
• بیماری‌های کبدی شدید
• مصرف داروهای ضدانعقاد خاص
• درمان با ایمونوتراپی در برخی سرطان‌ها
• نارسایی کلیوی شدید

منابع

• UpToDate
• Lab Tests Online
• Mayo Clinic
• PubMed
• World Federation of Hemophilia Guidelines
• American Society of Hematology
• Harrison’s Principles of Internal Medicine
• British Journal of Haematology

نام آزمایش : Factor VIII Assay

توضیح کلی

فاکتور VIII یکی از پروتئین‌های کلیدی در مسیر انعقادی خون است که به‌صورت فعال در کمپلکس تناز (Tenase Complex) شرکت می‌کند و نقش حیاتی در تبدیل فاکتور X به فرم فعال آن دارد. این فاکتور توسط سلول‌های اندوتلیال تولید می‌شود و برای عملکرد صحیح نیازمند اتصال به فاکتور Von Willebrand است که آن را در گردش خون پایدار نگه می‌دارد. آزمایش Factor VIII Assay  برای اندازه‌گیری سطح فعالیت این فاکتور در پلاسما انجام می‌شود و در تشخیص اختلالات خونریزی‌دهنده مانند هموفیلی A اهمیت دارد.

کاربردهای بالینی

• تشخیص هموفیلی A (کمبود یا نقص عملکرد فاکتور VIII)
• افتراق بین هموفیلی A و سایر اختلالات انعقادی مانند هموفیلی B یا بیماری Von Willebrand
• پایش درمان با فاکتور VIII در بیماران هموفیلی
• بررسی وجود آنتی‌بادی‌های مهارکننده فاکتور VIII در بیماران مقاوم به درمان
• ارزیابی خونریزی‌های غیرطبیعی در بیماران با سابقه خانوادگی یا علائم بالینی
• بررسی قبل از جراحی در بیماران مشکوک به اختلالات انعقادی
• پایش بیماران تحت درمان با ایمونوتراپی یا محصولات مشتق‌شده از پلاسما

فیزیولوژی و نقش فاکتور VIII

فاکتور VIII به‌صورت غیر فعال در پلاسما وجود دارد و پس از فعال‌سازی توسط ترومبین، به فرم VIIIa تبدیل می‌شود. این فرم فعال در کمپلکس تناز با فاکتور IXa و کلسیم و فسفولیپیدها همکاری می‌کند تا فاکتور X را فعال کند. این فرآیند منجر به تولید ترومبین و تشکیل فیبرین برای انعقاد خون می‌شود.

در هموفیلی A، کمبود یا نقص عملکرد فاکتور VIII منجر به اختلال در این مسیر و خونریزی‌های شدید می‌شود. شدت بیماری بسته به سطح فعالیت فاکتور VIII طبقه‌بندی می‌شود:

•  شدید: 1%
• متوسط: 1 تا 5 %
• خفیف:  5 تا40 %

علائم بالینی مرتبط با اختلالات فاکتور VIII

در بیماران مبتلا به هموفیلی  A : 

• خونریزی‌های خودبه‌خود یا پس از ضربه‌های خفیف
• همارتروز (خونریزی داخل مفصل)
• خونریزی عضلانی یا زیرجلدی
• خونریزی طولانی پس از جراحی یا کشیدن دندان
• هماتوم‌های بزرگ
• خونریزی مغزی در موارد شدید
• در کودکان، کبودی‌های مکرر و تأخیر در توقف خونریزی بند ناف

در بیماران با آنتی‌بادی مهارکننده:

• کاهش پاسخ به درمان با فاکتور VIII
• خونریزی‌های مقاوم به درمان
• نیاز به درمان با بای‌پس‌کننده‌ها مانند فاکتور VIIa فعال یا FEIBA

آزمایش‌های مکمل

• APTT (Activated Partial Thromboplastin Time) :  معمولاً طولانی در هموفیلی A
• PT (Prothrombin Time) :  معمولاً نرمال
• سطح فاکتور IX برای افتراق با هموفیلی B
• سطح Von Willebrand Factor برای افتراق با بیماری Von Willebrand
• آزمایش Bethesda  برای بررسی آنتی‌بادی‌های مهارکننده
• CBC  برای بررسی آنمی ناشی از خونریزی
• تصویربرداری مفاصل در موارد همارتروز مزمن
• بررسی ژنتیکی برای شناسایی موتاسیون‌های عامل هموفیلی  A

ضرورت تشخیص زودهنگام

تشخیص زودهنگام هموفیلی A می‌تواند از بروز خونریزی‌های شدید، آسیب مفصلی دائمی، و ناتوانی حرکتی جلوگیری کند. درمان زودهنگام با فاکتور VIII یا محصولات نوترکیب می‌تواند کیفیت زندگی بیمار را به‌طور قابل توجهی بهبود بخشد. در نوزادان با سابقه خانوادگی، غربالگری زودهنگام حیاتی است.

عوارض تشخیص دیرهنگام

• خونریزی‌های شدید و تهدیدکننده حیات
• آسیب دائمی به مفاصل و عضلات
• ناتوانی حرکتی و درد مزمن
• نیاز به جراحی‌های پیچیده برای تخلیه هماتوم‌ها
• افزایش خطر خونریزی مغزی
• کاهش کیفیت زندگی
• درگیری روانی و اجتماعی به‌ویژه در کودکان و نوجوانان

عوامل افزایش‌دهنده سطح فاکتور VIII

• التهاب حاد یا مزمن
• بارداری
• مصرف استروژن یا قرص‌های ضدبارداری
• استرس فیزیولوژیک
• بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا چاقی
• سندرم نفروتیک
• افزایش سن

افزایش سطح فاکتور VIII ممکن است با افزایش خطر ترومبوز همراه باشد، به‌ویژه در بیماران با سابقه خانوادگی یا سایر عوامل خطر.

عوامل کاهش‌دهنده سطح فاکتور VIII

• هموفیلی A ارثی یا اکتسابی
• بیماری Von Willebrand نوع ۲N
• وجود آنتی‌بادی‌های مهارکننده
• بیماری‌های کبدی شدید
• مصرف داروهای ضدانعقاد خاص
• درمان با ایمونوتراپی در برخی سرطان‌ها
• نارسایی کلیوی شدید

منابع

• UpToDate
• Lab Tests Online
• Mayo Clinic
• PubMed
• World Federation of Hemophilia Guidelines
• American Society of Hematology
• Harrison’s Principles of Internal Medicine
• British Journal of Haematology