نام آزمایش:
Aspartate Aminotransferase
نام‌های دیگر آزمایش یا نام‌های اختصاری:
Aspartate Transaminase, SGOT, AST, OT
AST یا SGOT آنزیمی است که در سلول‌های سراسر بدن وجود دارد ولی بیشتر در اندام‌هایی مانند کبد و قلب متمرکز شده است و به میزان خیلی کمی در ماهیچه‌ها و کلیه نیز وجود دارد.
کبد عضو بسیار مهمی از بدن است که وظایف حساسی را بر عهده دارد از این رو آگاهی از سلامت این عضو بسیار اهمیت دارد. به همین جهت این آزمایش بخشی از برنامه چکاپ سلامت می‌باشد. عوامل مختلفی هستند که می‌توانند اثر تخریبی روی کبد داشته باشند مانند بیماری‌های هپاتیت و سیروز یا مصرف زیاد الکل. از این آزمایش جهت بررسی تأثیر سمیت داروها بر کبد نیز استفاده میشود. جهت بررسی صدمات کبدی این آزمایش به همراه آزمایش SGPT درخواست میشود که SGPT آزمایش مهم‌تری می‌باشد.
از علائم ابتلا به بیماری‌های کبدی می‌توان به ضعف و خستگی، کم اشتهایی، تهوع و استفراغ تورم ناحیۀ شکمی و زردی اشاره کرد. مقادیر خیلی بالای این آنزیم (تا 10 برابر حد طبیعی) نشانگر بیماری هپاتیت می‌باشد که بر اثر ویروس به وجود می‌آید. در این حالت معمولاً میزان آنزیم 1 تا 2 ماه بالا می‌ماند و طی 3 تا 6 ماه معمولاً به حالت طبیعی باز می‌گردد. در هپاتیت مزمن سطح آنزیم به اندازۀ نوع حاد بالا نمی‌رود (حدود 4 برابر طبیعی). در شرایطی چون حملۀ قلبی، صدمات ماهیچه‌ای و سیروز نیز میزان آنزیم در خون بالا می‌رود.
چرا و چه موقع این آزمایش درخواست میشود؟
پزشكان معمولاً اگر به یكی از شرایط زیر مشكوك باشند، این آزمایش را درخواست می كنند:
- هپاتیت
- سیروز
- آسیب کبدی ناشی از مصرف الکل
- آسیب کبدی ناشی از داروها
نمونۀ مورد نیاز:
نمونه خون وریدی
آمادگی قبل از انجام آزمایش:
آمادگی خاصی احتیاج ندارد.
بررسی نتیجه آزمایش:
میزان نرمال این آزمایش در مردان 10 تا 40 واحد در هر لیتر (U / L) و در زنان 9 تا 32 U / L است.
اگر سطح ALT و AST هر دو زیاد باشد، ممکن است بیانگر موارد زیر باشند:
- آسیب گسترده کبدی
- هپاتیت حاد
- بیماری کیسه صفرا
- سرطان
- بروز پره اکلامپسی یا سندرم HELLP در زنان باردار(سندروم HELLP : همولیز، آنزیم های کبدی بالا و تعداد پلاکت پایین).
سطح بالای AST بدون سطح بالای ALT می تواند مشکلات زیر را نشان دهد:
- پانکراتیت
- آسیب قلبی، احتمالاً حمله قلبی
- بیماری کلیوی
- آسیب های عضلانی
نام آزمایش:
Alanine Aminotransferase
نام‌های دیگر آزمایش یا نام‌های اختصاری:
Alanine Transaminase, ALT, SGPT, PT
ALT یا SGPT آنزیمی است که بیشتر در كبد و كلیه یافت میشود و به میزان خیلی كمی در ماهیچه‌ها و قلب نیز وجود دارد. قبل از اینكه كبد آسیب ببیند این آنزیم به داخل جریان خون آزاد می‌گردد. از این رو ALT آزمایش بسیار مهمی جهت بررسی عملكرد كبد می‌باشد. شرایط مختلفی می‌توانند روی بالا رفتن این آنزیم مؤثر باشند كه از مهم‌ترین آنها می‌توان ابتلا به هپاتیت و اثر سمیت داروهای مختلف روی كبد را نام برد.
در صورتی كه همراه این آزمایش، آزمایش AST درخواست شود بررسی شرایط موجود ساده‌تر خواهد بود. از علائم ابتلا به بیماری‌های كبدی می‌توان به ضعف، خستگی، كم اشتهایی، تهوع، استفراغ و زردی اشاره كرد. مقادیر خیلی بالای این آنزیم (تا 10 برابر حد طبیعی) نشانگر بیماری هپاتیت حاد می‌باشد كه بر اثر ویروس به وجود می‌آید. در این حالت معمولاً میزان آنزیم 1 تا 2 ماه بالا می‌ماند و طی 3 ت 6 ماه معمولاً به حد طبیعی باز می‌گردد. در هپاتیت مزمن سطح آنزیم به اندازة نوع حاد بالا نمی‌رود (حدود 4 برابر طبیعی). در شرایطی چون صدمات ماهیچه‌ای، حمله‌های قلبی، انسداد مجاری صفراوی و سیروز، سطح آنزیم بالا می‌رود. در اغلب بیماری‌های كبدی سطح ALT از سطح AST بالاتر می‌رود.
چرا و چه موقع این آزمایش درخواست میشود؟
در صورت بروز علائم بیماری کبدی یا موارد زیر پزشک ممکن است ALT را درخواست کند:
- درد معده
- حالت تهوع
- استفراغ
- زردی
- ضعف
- خستگی شدید
- ادرار به رنگ تیره
- مدفوع به رنگ روشن
- خارش پوست
- قرار گرفتن در معرض ویروس هپاتیت.
- نوشیدن مقدار زیادی الکل
- سابقه خانوادگی بیماری کبد
- مصرف داروهایی که باعث آسیب کبدی می شود
نمونه مورد نیاز:
نمونه خون وریدی
آمادگی قبل از انجام آزمایش:
آمادگی خاص احتیاج ندارد
بررسی نتیجه آزمایش:
نتیجه نرمال آزمایش ALT از 7 تا 55 واحد در لیتر (U / L) باشد. سطح آن در مردان به طور معمول بالاتر است.
سطح ALT اندکی بالا ممکن است ناشی از:
- سوء مصرف الکل
- سیروز
- مونونوکلئوز
- مصرف داروهایی مانند استاتین، آسپرین و برخی از داروهای خواب آور
سطح ALT نسبتاً بالا ممکن است به این دلیل باشد
- بیماری مزمن کبدی
- سوء مصرف الکل
- سیروز
- انسداد مجاری صفراوی
- حمله قلبی یا نارسایی قلبی
- آسیب کلیه
- آسیب عضلانی
- آسیب به گلبول های قرمز
- سکته مغزی
- سطوح بالای ویتامین A
سطح ALT بسیار بالا می تواند ناشی از:
- هپاتیت حاد ویروسی
- مصرف بیش از حد داروهایی مانند استامینوفن
- سرطان کبد
- سپسیس
به طور کلی به منظور اطمینان از تشخیص صحیح و تعیین بهترین درمان آزمایشات زیر برای بررسی کامل کبد توصیه میشود:
- شمارش پلاکت: پلاکت پایین ممکن است نشان دهنده بیماری کبد یا سندرم HELLP در دوران بارداری باشد.
- پانل انعقادی: این آزمایش عملکرد پروتئین های انعقادی را که در کبد تولید می شوند را، اندازه گیری می کند.
- پانل کامل متابولیک: در این پانل عملکرد کلیه ها و کبد و میزان الکترولیت ها بررسی میشود.
- آزمایش بیلی روبین: این آزمایش میزان سطح یک محصول جانبی تولید شده در کبد را بررسی می کند.
- آزمایش گلوکز: وقتی کبد به خوبی کار نمی کند، ممکن است سطح گلوکز پایین باشد.
- پزشک می تواند با اسکن و سونوگرافی از کبد بیمار نگاه دقیق تری داشته باشد.
منبع:
https://www.webmd.com/a-to-z-guides/alanine-aminotransferase-test#2
https://www.medicinenet.com/script/main/art.asp?articlekey=6321
https://www.medicalnewstoday.com/articles/320982.php
کتاب آزمایشات رایج در پزشکی