تبخال تناسلی یا ویروس هرپس یکی دیگر از بیماری‌های منتقل شونده از راه جنسی یا STD است که عامل آن دو نوع ویروس HSV-1 یا HSV-2 می‌باشد. در اکثر موارد تبخال تناسلی توسط ویروس HSV-2 ایجاد می‌شود، HSV-1 نیز اغلب با رابطه جنسی دهانی مرتبط است. علائم تبخال تناسلی به صورت زخم یا ضایعات در ناحیه تناسلی، مقعد یا ران تظاهر می‌یابند.
علائم بالینی
بیشتر افراد مبتلا به ویروس هرپس سیمپلکس هیچ گونه علائم یا نشانه‌ی مشخصی را نشان نمی‌دهند یا علائم بسیار خفیفی را نشان می‌دهند.
علائم تبخال تناسلی در صورت وجود عبارتند از:
درد یا خارش که ظرف ۲ تا ۱۰ روز پس از تماس با شریک جنسی آلوده آغاز می‌شود.
برجستگی‌های قرمز کوچک یا تاول‌های سفید کوچک که ممکن است چند روز بعد ظاهر شوند.
زخم‌هایی که با پاره شدن تاول‌ها شکل می‌گیرند و از آنها خون یا چرک بیرون می‌آید.
زخم‌ها ممکن است باعث درد و سوزش هنگام ادرار شوند. همچنین ممکن است تا زمان از بین رفتن عفونت، درد و حساسیت در ناحیه‌ی تناسلی وجود داشته باشد. در اوایل بروز بیماری ممکن است علائم و نشانه‌هایی شبیه به آنفلونزا مانند تورم غدد لنفاوی در کشاله ران، سردرد، درد عضلانی و تب وجود داشته باشد.
راه های انتقال
تبخال تناسلی ممکن است توسط مایعات بدن، از جمله مایع منی، ترشحات واژن، بزاق، ضایعات تبخال، زخم و مایع داخل تاول منتقل شود. تبخال تناسلی از طریق مقاربت جنسی محافظت نشده یا تماس پوستی با شریک جنسی آلوده منتقل می‌شود. اگر زخم‌های باز در تماس با تبخال قرار داشته باشند، احتمال ابتلا به ویروس افزایش می‌یابد. انتقال ویروس تبخال تناسلی حتی اگر شریک جنسی علائمی را نشان نداده باشد، نیز ممکن است.
تشخیص
آزمایش‌های بررسی HSV-1 و HSV-2 در خون شامل Herpes Select 1 and 2 ELISA IgG و Herpes Select 1 and 2 Immunoblot IgG هستند. ویروس HSV-2، که بیشترین عامل ایجاد تبخال تناسلی است، سه هفته پس از قرار گرفتن در معرض ویروس قابل شناسایی است، بنابراین پزشکان توصیه می کنند به مدت 4 تا 6 هفته پس از تماس، آزمایش انجام شود. حساسیت و اختصاصی بودن این تست‌ها برای تشخیص HSV-2 93 تا 99% می‌باشد.کشت تبخال، با سوآبی که از زخم باز گرفته شده، از دیگر روش‌های تشخیصی است. انجام این تست دو یا چند روز زمان نیاز دارد. در صورتی که ویروس فعال کافی در نمونه وجود نداشته باشد،. ممکن است نتایج منفی کاذب به دست آید و زمانی رخ می‌دهد که بیش از 48 ساعت از زمان بروز علائم نگذشته باشد.
HSV DNA PCR: در این روش مواد ژنتیکی ویروس در خون یا مایعات دیگر مانند مایع نخاعی تشخیص داده می‌شود. PCR، ویروس و همچنین نوع ویروس هرپس را شناسایی کند. از آن جا که این تست حساس‌تر از کشت است، در شرایطی که تعداد ویروس کم است (مانند آنسفالیت ویروسی) نیز کاربرد دارد.
کشت ویروس هرپس و آزمایش HSV DNA زمانی درخواست داده می‌شود که فرد دارای تاول روی ناحیه تناسلی است. همچنین تست HSV DNA ممکن است زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که فرد علائم و نشانه‌های آنسفالیت را داشته باشد.
کشت مثبت هرپس سیمپلکس یا آزمایش مثبت HSV DNA نشان دهنده عفونت HSV-1 یا HSV-2 فعال است.
کشت منفی یا نتیجه منفی آزمایش PCR نشان می‌دهد که ویروس هرپس سیمپلکس شناسایی نشده است، اما به طور قطع وجود ویروس را رد نمی‌کند. ممکن است نمونه شامل تعداد بسیار کمی ویروس باشد که شناسایی آن ممکن نبوده و یا حاوی ویروس در حال تکثیر فعال نباشد. اگر شک به وجود تبخال همچنان پابرجا باشد، آزمایش ممکن است تکرار شود.
آزمایش آنتی‌بادیHSV: این آزمایش پروتئین‌های ایمنی را که بدن در پاسخ به عفونت تبخال تولید می‌کند، را شناسایی می‌نماید. بدن دو نوع آنتی‌بادی تولید می‌کند. چند روز پس از ابتلا به عفونت HSV شروع به تولید IgM می‌کند و این آنتی‌بادی‌ها ممکن است در چند هفته قابل تشخیص باشند. سپس HSV IgG تولید می‌شود. سطوح IgG برای چند هفته افزایش می‌یابد، سپس به آرامی کاهش می‌یابد و در خون تثبیت می‌شود. هنگامی که فرد به HSV آلوده شده است، این فرد به تولید مقادیر کمی از HSV IgG ادامه می‌دهد. تست آنتی‌بادی HSV می‌تواند هر دو نوع ویروسی HSV-1 و HSV-2 را شناسایی کند. آزمون آنتی‌بادی HSV اگر چه به اندازه PCR یا کشت، حساس نیست، می‌تواند برای تشخیص عفونت حاد HSV مورد استفاده قرار گیرد، البته در صورتی که نمونه‌های خون چندین هفته به صورت جداگانه جمع آوری شوند. در این حالت سطوح آنتی‌بادی HSV IgG مقایسه می‌شوند، در صورتی که سطح آنتی بادی به طور قابل توجهی افزایش یافته باشد، نشان دهنده عفونت فعلی است. تست آنتی بادی همچنین ممکن است برای غربالگری برخی از جمعیت‌ها، مانند افراد فعال از لحاظ جنسی، گیرنده‌های پیوند عضو و کسانی که مبتلا به عفونت HIVهستند، و یا برای یک عفونت HSV قبلا مشخص شده، استفاده شود.
آنتی بادی های HSV-1 دو هفته تا شش ماه پس از ابتلا به عفونت اولیه و آنتی بادی های HSV-2 سه هفته تا شش ماه پس از ابتلا به عفونت اولیه قابل شناسایی هستند. در طول این مدت آنتی‌بادی‌ها به روش ELISA تشخیص داده می‌شوند.
آزمایش آنتی‌بادی IgM مثبت نشان دهنده عفونت فعال یا اخیر است.
آزمایش آنتی‌بادی مثبت IgG نشان دهنده عفونت قبلی است.
افزایش قابل توجه در آنتی‌بادی‌هایIgG ، که با مقایسه نتایج حاصل از نمونه‌های حاد اندازه گیری می‌شود، نشان دهنده عفونت فعال یا اخیر است.
نتایج منفی آنتی‌بادی HSV به این معنی است که فرد در معرض HSV نبوده یا اینکه بدن برای شروع تولید آنتی‌بادی‌های HSV زمان نداشته است.
درمان
داروی خاصی جهت درمان موجود نیست. داروهای ضد ویروسی حاضر برای پیشگیری و کنترل علائم بیماری تجویز می‌شوند.
بعضی از انواع ویروس‌های هرپس در صورت عدم درمان، می‌توانند مننژیت یا آنسفالیت ایجاد کنند. آنسفالیت اغلب توسط HSV-1 ایجاد می‌شود، در حالی که مننژیت اغلب توسط HSV-2 ایجاد می‌شود. ویروس‌های هرپس با مننژیت مکرر لنفوسیتی (مننژیت مولارت) مرتبط هستند، که با حملات ناگهانی مننژیت که به مدت 2 تا 7 روز طول می‌کشد و پایداری برخی از علائم تا هفته ها، ماه ها یا سالها مشخص می‌شود. در صورت شک به وجود مننژیت یا آنسفالیت نمونه از مایع مغزی نخاعی (CSF) نیز گرفته می‌شود.
تبخال تناسلی در بارداری
اگر مادر دارای عفونت فعال باشد، احتمال انتقال ویروس به نوزاد در طول زایمان وجود دارد که در این صورت ویروس می‌تواند بر روی پوست، چشم‌ها، دهان، سیستم عصبی مرکزی و یا حتی به اندام های داخلی نوزاد تاثیر گذارد و باعث نارسایی اندام و مرگ شود. ابتلای مادر به تبخال تناسلی از دلایل ضرورت انجام سزارین است. اگر مادر در اواخر بارداری به ویروس تبخال تناسلی آلوده شود، خطر ابتلای نوزاد بسیار بالاست. به این دلیل که سیستم ایمنی مادر، آنتی‌بادی‌های محافظ در برابر این ویروس را تولید نکرده است. مادرانی که از قبل مبتلا به عفونت تبخال بوده‌اند، آنتی‌بادی‌هایی را برای مقابله با ویروس دارند که می‌تواند از جنین نیز در مقابل این ویروس محافظت کند
منبع: کتاب بیماری های منتقل شونده از راه جنسی، ترجمه گروه علمی شبکه آزمایشگاهی رصد