آمنوره چیست؟
آمنوره یا فقدان قاعدگی می تواند در طی بلوغ یا پس از آن اتفاق بیافتد. آمنوره اولیه وضعیتی است که در آن فرد تا سن 16 سالگی هیچ عادت ماهیانه ای نداشته است. آمنوره ثانویه زمانی اتفاق می افتد که فرد قبلا عادت ماهیانه داشته اما اکنون و به مدت 3 تا 6 ماه متوقف شده است. با قطع عادت ماهیانه اولین چیزی که به ذهن میرسد ممکن است وقوع بارداری باشد. آمنوره یک نشانه محسوب می شود و نه بیماری، ندرتاً از بیماریهای جدی ناشی می شود.
علل آمنوره اولیه:
- سابقه خانوادگی در شروع دیر هنگام قاعدگی
- اختلالات کروموزومی مانند سندروم ترنر
- مشکلات هیپوتالاموس
- ورزش سنگین
- استرسهای فیزیکی و احساسی
- اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی عصبی
- بیماریهای هیپوفیز
- نقائص مولرین (فقدان اندامهای تناسلی)
علل آمنوره ثانویه:
- بارداری
- شیردهی
- ناهنجاری های دستگاه تناسلی
- برخی بیماریهای جدی
- استرس
- یائسگی پیش از موعد
- شاخص توده بدنی بسیار پایین: معمولاBMI کمتر از 19 موجب آمنوره ثانویه میشود.
- کاهش وزن شدید و تمرینات ورزشی سنگین
- مصرف برخی داروها: داروهای ضد بارداری، داروهای مربوط به بیماریهای روانی، داروهای مربوط به شیمی درمانی، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد فشار خون، داروهای مربوط به آلرژی.
- برخی بیماریها: سندروم تخمدان پلی کیستیک، نارسایی زودرس تخمدان، مشکلات مربوط به چرخه هیپوفیز هیپوتالاموس، بیماریهای تیروئید.
علائم بالینی:
نشانه اصلی فقدان قاعدگی است. دیگر علائم عبارتند از:
- ترشح از نوک پستان
- ریزش مو
- سردرد
- تغییرات دید
- موهای زائد صورت
- فقدان بروز صفات ثانویه جنسی مانند عدم تکامل پستانها
تشخیص:
آمنوره اولیه:
اگر فرد تا سن 16 سالگی قاعدگی نداشته باشد، پزشک ممکن است از سابقه خانوادگی او بپرسد و پس از معاینه فیزیکی کامل آزمایشات زیر را درخواست دهد.
- FSH
- LH
- TSH
آمنوره ثانویه:
قبل از انجام هر گونه آزمایش، پزشک ممکن است سوالات زیر را بپرسد:
در چه سنی قاعدگی شروع می شود؟
آیا شخص از نظر جنسی فعال است؟
آیا احتمال بارداری وجود دارد؟
آیا اخیرا کاهش یا افزایش وزن رخ داده است، و فرد معمولا چه ورزشی را انجام میدهد؟
نظم و طول چرخه قاعدگی و میزان خونریزی ؟
در ادامه پزشکان آزمایشات زیر را درخواست میدهند:
- آزمایش بارداری
- تست عملکرد تيروئيد
- تست عملکرد تخمدان
- آزمایش آندروژن و دیگر هورمون ها
تکنیک های تصویربرداری شامل موارد زیر است:
- MRI، CT، یا سونوگرافی
- هیستروسکوپی، که در آن به کمک یک دوربین کوچک از طریق واژن به بررسی رحم و لوله های رحمی پرداخته می شود.
درمان:
درمان بستگی به علت اصلی آمنوره دارد. در برخی موارد، قرصهای ضد بارداری یا سایر داروهای هورمونی میتوانند دوره های قاعدگی را دوباره شروع کنند. آمنوره ناشی از اختلالات تیروئید یا هیپوفیز با داروها درمان می شود. اگر یک تومور یا انسداد ساختاری باعث مشکل شده باشد، ممکن است جراحی لازم باشد.
درمان انتظاری در آمنوره اولیه ارجحیت دارد، بسته به سن فرد و نتیجه آزمایش عملکرد تخمدان و سابقه خانوادگی نوع درمان مشخص میشود. اگر فرد مشکلات ژنتیکی یا فیزیکی داشته باشد ممکن است جراحی انجام شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تشخیص آمنوره این قسمت را مطالعه بفرمایید.
منابع:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/215776.php
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/amenorrhea
https://www.webmd.com/infertility-and-reproduction/guide/infertility-reproduction-treatment-care