وبا نوعی بیماری باکتریایی است که معمولاً از طریق آب آلوده منتقل می شود. وبا باعث اسهال شدید و کم آبی بدن می شود. بدون درمان، وبا در طی چند ساعت می تواند کشنده باشد.
فاضلاب مدرن و تصفیه آب، وبا را در کشورهای صنعتی از بین برده است. اما وبا هنوز در آفریقا، آسیای جنوب شرقی و هائیتی وجود دارد. خطر بیماری همه گیر وبا در هنگامی که فقر، جنگ و یا بلایای طبیعی افراد را مجبور به زندگی در شرایط شلوغ و بدون بهداشت کافی می کند، بیشتر می شود.
دلایل بیماری وبا
Vibrio cholerae، باکتری است که باعث وبا می شود، معمولا در غذا یا آب آلوده به مدفوع از فرد مبتلا به عفونت یافت می شود. منابع متداول این باکتری عبارتند از:
- منابع آب شهری
- یخ ساخته شده از آب شهری
- غذاها و نوشیدنی هایی که توسط فروشندگان خیابانی فروخته می شود.
- سبزیجاتی که با آب حاوی زباله های انسانی رشد می کنند.
- ماهی و غذاهای دریایی خام یا نیم پز که در آبهای آلوده به فاضلاب گرفتار شده اند.
علائم وبا:
علائم وبا می تواند به سرعت چند ساعت یا پنج روز بعد از عفونت شروع شود. اغلب علائم خفیف است. اما گاهی اوقات آنها بسیار جدی هستند. حدود یک نفر از 20 نفر مبتلا به اسهال حاد شدید همراه با استفراغ است که به سرعت می تواند منجر به کم آبی بدن فرد شود. اگرچه بسیاری از افراد آلوده ممکن است علائم کمی نشان دهند و یا بدون علائم خاصی باشند، اما هنوز هم می توانند به گسترش عفونت کمک کنند. به طور کلی علائم وبا عبارتند از:
اسهال:
اسهال به طور ناگهانی به وجود می آید و می تواند به سرعت باعث از بین رفتن مایعات - به اندازه یک لیتر در ساعت شود. اسهال ناشی از وبا اغلب دارای ظاهری کم رنگ و شیری است که شبیه آبی است که در آن برنج آبکشی شده است.
تهوع و استفراغ:
استفراغ به ویژه در مراحل اولیه وبا رخ می دهد و می تواند ساعت ها ادامه داشته باشد.
کم آبی:
کمبود آب بدن می تواند ظرف چند ساعت پس از شروع علائم وبا ایجاد شود. از دست دادن 10٪ یا بیشتر از وزن بدن نشانگر کم آبی شدید بدن است.
علائم و نشانه های کم آبی بدن عبارتند از:
- ضربان قلب سریع
- از دست دادن الاستیک کشش (توانایی بازگشت سریع به موقع اولیه از تغییر حالت ایجاد شده)
- خشک شدن غشاهای مخاطی ، از جمله داخل دهان، گلو، بینی و پلک ها
- فشار خون پایین
- تشنگی
- گرفتگی عضلات
عدم تعادل الکترولیت
عدم تعادل الکترولیت می تواند منجر به علائم و نشانه های جدی شود، که این نشانه ها عبارتند از:
گرفتگی عضلات:
که به دلیل از بین رفتن سریع سدیم، کلرید و پتاسیم است.
شوک:
یکی از جدی ترین عوارض کم آبی بدن است. هنگامی رخ می دهد که کاهش حجم خون باعث افت فشار خون و افت میزان اکسیژن در بدن شود. در صورت عدم درمان، شوك شدید هیپوولمیك می تواند در عرض چند دقیقه باعث مرگ شود.
تشخیص:
بررسی نمونه مدفوع یا یک سواپ رکتوم به دنبال باکتریویبریو کلرا تشخیص این بیماری را قطعی میکند.
درمان وبا:
با جایگزینی فوری مایعات و الکترولیت هایی که از طریق اسهال دفع شده، وبا را می توان به سادگی و با موفقیت درمان کرد. بیماران را می توان با محلول ORS، تحت درمان قرار داد. پودر ORS باید با یک لیتر آب مخلوط شود. این محلول در سراسر جهان برای درمان اسهال استفاده می شود. موارد شدید ممکن است نیاز به جایگزینی مایعات داخل وریدی دارشته باشند. با هیدراتاسیون مناسب و سریع، میزان مرگ و میر بیماران کمتر از 1٪ است.
آنتی بیوتیک ها دوره بیماری را کوتاه تر کرده و از شدت بیماری می کاهند، اما به اندازه دریافت مایعات اهمیت ندارند.
منابع:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cholera/symptoms-causes/syc-20355287