شانکرویید یک بیماری مقاربتی است که بوسیله باسیل گرم منفی هموفیلوس دوکره‌ای ایجاد میشود و در مردان 5 تا10 برابر شایعتر است. بیماری به صورت یک یا چند ضایعه پاپولی قرمز و دردناک ظاهر میشود که بسرعت به پوسچول و در نهایت زخم تبدیل میشود. بیماری بیشتر ناحیه ژنیتال خارجی را گرفتار میکند. زخم شانکرویید دارای ظاهری کثیف و آلوده، کمی فرورفته با حاشیه‌ای دندانه دار و دردناک است. دوره کمون بیماری 7 تا 14 روز است. شانکروئید نیز احتمال انتقال HIV را افزایش میدهد.
عواملی مانند فقر، شرکای جنسی متعدد، رابطه جنسی با شخصی که شرکای جنسی متعدد دارد، سوء مصرف مواد مخدر و الکل و عدم رعایت مسائل بهداشتی در طول رابطه جنسی احتمال مبتلا شدن به این عفونت را بیشتر میکند.
علائم بالینی
• زخمهای باز که معمولاً روی آلت تناسلی، مقعد و وولو (مخصوصا در دهانه واژن) بروز می‌کنند. زخم‌ها چرک تولید کرده و می‌توانند دردناک نیز باشند
• غده‌های لنفاوی متورم در کشاله‌های ران
• زخم ها ممکن است به سادگی توسط لمس کردن، خونریزی کنند.
• درد در هنگام رابطه جنسی و گاهی درد در هنگام ادرار
• علایم شانکروئید اغلب با باقی عفونت‌ها مثل هرپس یا سیفلیس اشتباه گرفته می‌شوند.
تشخیص
تشخیص قطعی هموفیلوس دوکره‌ایی نمونه برداری از زخم و بررسی میکروسکوپی آن است.
برای به دست آوردن نمونه باید ابتدا محل زخم را با سرم فیزیولوژی شستشو داده و پس از خشک نمودن و تمیز کردن ترشحات سطحی زخم، از قسمت‌های زیرین زخم نمونه برداری انجام شود.
تشخیص توسط رنگ آمیزی گرم و کشت نمونه انجام میشود. هموفیلوس دوکره‌ای پس از رنگ آمیزی گرم به صورت دستجات ماهی قرمز (school of fish) دیده میشود.
روش PCR نیز برای شناسایی H. ducreyi از نمونه زخمهای تناسلی استفاده میشود و می‌تواند با پرایمرهای PCR و پروبهای Treponema pallidum و ویروس هرپس سیمپلکس ترکیب شود.
درمان
شانکروئید به راحتی با آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند سفتریاکسون، آزیترومایسین، اریترومایسین و سیپروفلوکساسین درمان میشود. بیمار و شریک جنسی باید هم زمان درمان شوند. غدد لنفاوی متورم نیز ممکن است نیاز به آسپیراسیون یا درناژ داشته باشند. بیمار مبتلا به شانکروئید باید از نظر سیفلیس و HIV آزمایش شود. در صورت منفی بودن، آزمایش باید سه ماه بعد تکرار شود.
شانکروئید در بارداری
شانکروئید تأثیری بر روند طبیعی بارداری ندارد. به علاوه انتقال آن از مادر به جنین نیز مشاهده نشده است. در صورت ابتلای مادر در دوران بارداری به راحتی با آنتی‌بیوتیک‌های ایمن قابل درمان است. مصرف سیپروفلوکساسین در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود.
منابع:
کتاب بیماری های منتقل شونده از راه جنسی،ترجمه و گردآوری گروه علمی شبکه آزمایشگاهی رصد
http://www.antimicrobe.org/new/b80.asp
https://microbewiki.kenyon.edu/index.php/Haemophilus_ducreyi